Agri-Pulse - Rustenburg – In hierdie uitgawe van Agri-Pulse spog ons kookspannetjie met ‘n uithalergereg wat eintlik baie goed bekend is onder die meeste Suid-Afrikaners.
Maar omdat ons weet dat ons boerderygemeenskap soms daarvan hou om op behoorlike wyse uit te hang, deel ons met julle die resep vir ‘n spoggerige hoenderpastei soos Elmarie Bos van Terra Casa-gastehuis in Rustenburg dit vir ons voorberei. 

In Rustenburg is Elmarie bekend as ‘n voortrefklike sjef en sy het ‘n slag om ‘n eenvoudige dis soos sommer ‘n hamburger op te dis dat dit selfs vir ‘n koning goed genoeg is. Elmarie noem haar gereg ‘n “maklike uithaler-hoenderpastei” en sy doen dit soos volg: (Wees gewaarsku – dit is nie sommer “enige” hoenderpastei nie). 

Ons het in die verlede al telkemale met student- en meestersjefs van Rustenburg se eie Professional Cooking Academy in die kombuis gekuier en om die tafel gesit. Vandeesweek maak ons weer so en stel graag vir Annlerie Oosthuizen en Johan Roodt aan ons lesers voor. Die twee is beide jong, maar bedrewe studentesjefs by die akademie en demonstreer in hierdie aflewering vir ons hoe om ‘n spogete met hoender voor te sit. 

Anita Pieterse en Wilma Barrett is al meer as ‘n dekande lank vriendinne… So nou en dan vat hule die langpad kombuis toe om weg te loop van hul gades – aangesien altwee dames met hul besigheidsvennotte getroud is – en saam te bak en te brou. Die “secret ingredient” van hul kooksessie is baie lag en so ‘n klein bietjie wyn – net genoeg om die kos gaar te maak en die dames aan die gesels te hou.
Anita en haar man, Adriaan, verlaat binnekort die Platinastad vir die Kaapse seelug en het toe ‘n laaste kooksessie en kuier gereël om te groet. Rustenburg Herald is genooi om saam “koebaai” te sê en dié dames groet toe mekaar deur ‘n ou resep (met ‘n nuwe kinkel) aanmekaar te slaan. 
Kuier gerus saam vir die “laaste lag, kook en vreugde” en maak soos dié vriendinne -en nooi sommer die hele gesin hierdie Desembervakansie om saam te kook in die kombuis!

As jy onder jou vriende as “Jacques Braai” en “Jacques Spice” bekend staan, dan is dit inderdaad ‘n voorreg om vir een van Jacques Erasmus, eienaar van Platteland Deli, se etes aan te sit. Nadat hy drie agtereenvolgende jare as Rustenburg se Piekfyn-Potjieskoskoning gekroon is by Bergsig Akademie se eertydse jaarlikse potjiekoskompetisie, is dié dan ook die ideale gereg om met Rustenburg Herald se lesers te deel. Jacques is ‘n man wat jag, sy eie spesery maak, vleis verwerk, biltong en droëwors maak en met vier kinders in die huis, is lekker eet en lekker kuier ‘n tradisie in die Erasmus-gesin. Jacques se weergawe van ‘n koedoepotjie is ‘n ete van epidermiese proporsies – soos ons in die volksmond sê. Bowenal, het Jacques ook nie geskroom om van sy geheime uit te laat wat sy potjies só besonders maak nie – vars speserye, ‘n bietjie kerriepoeier, vleis wat vooraf op die rooster gebraai word, ‘n geurige rooiwyn (na smaak) en suurlemoensap om die vleis sag te maak. 
Wanneer jy jou mond aan Jacques se potjiekos slaan, weet jy onmiddellik – hy MAG maar potjie maak! Volg die resep en sien of jy by hom kan kers opsteek. 

"Tandartse", sê die Amerikaanse kommediant, Bill Cosby, "is mense wat vir jou vertel om nie met kort, skerp metaalagtige voorwerpe in jou tande te krap nie. Maar sit jy in die tandarts se stoel, is die eerste ding wat hy gryp, 'n ysterhaak!" Nee, moenie glo nie - gelukkig is dit darem nie heeltemal die waarheid nie - tandartse kan in die middel van die nag daardie "vriend" wees wat jy heimlik wens jy het naby aan jou gehad - enigiemand wat al ooit in die nag of oor 'n langnaweek met tandpyn gesukkel het, sal hiervan kan getuig.

In ons jongste aflewering van Rustenburg Herald se "Raak die 'klits' kwyt" (kook) - het ons die voorreg gehad om saam met sekerlik Rustenburg se bekendste tandarts- en kunstenaarsegpaar, drr Hennie en Mollie de Bruin (Moolman) 'n vuurtjie aan te pak en 'n goed-voorbereide "gekultiveerde" koedoerugstring (fillet) te braai.

Ja, ons moet bieg, daar was lanklaas 'n winter waarin ons so gelukkig was dat ons omtrent (minstens!) een keer per week vir 'n wildshappie so uit die hartjie van die jagveld kon aansit. Ander jare was ons maar te gelukkig as ons een of twee keer in die jagseisoen 'n stukkie wildsvleis kon geniet en meestal was ons trouens heel tevrede as die enigste wildbederfie in die vorm van 'n stukkie biltong was. Maar ja, ons is dankbaar vir hierdie wonderlike reeks kosmaak-artikels van ons waarin ons dikwels aan disse en smake voorgestel word waarmee ons nog nie noodwendig kennis gemaak het nie. 'n Mens is nooit te oud of te jonk om te leer nie.

Van jonk gepraat - 'n mens hoor al te dikwels mense wat ietwat negatief oor die jonger generasie of die nuwe geslag is. Hoewel daar in baie gevalle seker maar rede vir kommer is, is die kommer meestal ongegrond - ons was mos maar almal jonk. In hierdie week se kook raak ons opgewonde oor 'n klompie jonggetroue vroue se kosmaakvermoëns. Ons het gedink dit is 'n goeie plan as die finaliste van vanjaar se Mev Rustenburg-kompetisie vir ons wys wat hulle in die kombuis doen om hul mans se magies vol te hou... Onder leiding van een of twee staatsmakers in die groep - sit ons vandeesweek aan vir 'n rooibokpastei so uit die boonste rakke. 'n Mens is eintlik half verbaas om te sien hoe maklik dit is om 'n volwaardige spogpastei te maak.

Oor 'n week of wat sal ons vir 'n tweede ronde met die ander helfte finaliste van vanjaar se Mev Rustenburg-finaliste in die kombuis kuier. So hier gaan ons...

Die dames wat ons vandeeweek bederf, is Atalia Badenhorst, Gloria Nkwe, Karen Graham, Bianka Snyman, Jamie Steyn en Agatha Breytenbach. Die Rooibokpastei is 'n familieresep van Atalia - familie van haar het 'n stukkie grond in Hartbeesfontein se wêreld so Atalia is deeglik ingelig oor wat om met 'n lekker stukkies rooibokvleis te doen. Die klompie mevvroue doen dit so:

In Suid-Afrika en sy talryke tradisies is dit nou maar eenmaal so dat ‘n wildvleisie vir die pot geen onbekende gesig op ons etenstafels is nie.
As jy boonop een van talle jaggeesdrigtiges was wat die afgelope winter in die jagveld kon deuring, is jy waarskynlik een van talle mense wat met bykans ‘n hele resepteboek met wildvleisresepte kan spog.
Daar is allerlei maniere en metodes wat ‘n mens kan gebruik om die “wild” uit jou bok te haal en ‘n absoluut heerlike liplekkergereg te verseker.

Die wildvleisresep wat ons vandeesweek vir ons lesers opdis, kom van me Reinette Smith, ‘n dame wat goed met die plaaslewe vertroud is en jou dadelik kan sê hoe jy ‘n beskeie stukkie wildvleis in die pot kan voorberei.
Jy doen dit so:

Oor die afgelope klompie weke reeds kook Rustenburg Herald se kookspannetjie elke week wild - ons bedoel - ons maak kos met wildsvleis natuurlik... In hierdie paar wekies het ons met bykans ontnugtering net weer eens besef dat wildsvleis regtig heerlike maaltye is wanneer dit reg voorberei en aangebied word - boonop is dit uiters gesond want dit bevat veel minder vet as "gewone" vleis en as jy 'n goeie verstandhouding met jou slagter het, gaan jy ook baie minder vir jou happie wildvleis betaal.

Maar die "lekker" kan nie oorbeklemtoon word nie. Daar is relatief min geregte so smaaklik soos regte, egte wildspastei en as jy al 'n paar geheimpies met jou speserye en sousies ontdek het, is daar letterlik niks wat jou kan verhoed om 'n absolute meesterstuk voor te sit nie.

Ons het verlede week by die eerste ses finaliste van die 2015 finaliste in die Mev Rustenburg-kompetisie aangesit en lekker gesmul. Vandeesweek is dit die beurt van die tweede groepie finaliste - en ons was gelukkig om nie teenwoordig te wees toe die ses dames sake moes uitbaklei om te besluit wie se tradisionele wildsresep vandeesweek opgedien gaan word nie. Nee, ons speel sommer - daar was darem eenstemmigheid onder die dames toe daar besluit is dat die resep van Rina Olwage se ouma vir hierdie uitgawe die kersie op die spreekwoordelike koek gaan wees.

So, meneer, mevrou en kroos - skuif nader, trek die voorskote aan en maak die kas met die bestanddele oop. Vandeesweek eet ons "Ouma Ollie se Wildsvleispastei".

Terloops - soos uit die foto's duidelik is, was daar 'n lekker goeie bottel rooiwyn byderhand en dié klompie finaliste het behoorlik gebak en gebrou. Die groepie op die foto's is Elizabeth Motsi - van die Rustenburgse Munisipaliteit, Mmakwena Mothoagae, Lisa Rossouw, Nanette Robinson, Portia Baloyi en Rina Olwage.

Ja, dis winter, dis jagtyd en die tyd van die jaar vir kampvuurkuiers, biltong, wildspastei, koedoe-steak oor 'n laatnagvuur, 'n wildspotjie of wat ook al in jou familie, vriendekring of jaggeselskap die manne van die bokke onderskei. In 'n splinternuwe, hoewel waarskynlik korterige reeks oor wildskos, wildsresepte, wildsvleisgeheime of sommer net eenvoudige bederfies skop ons vandeesweek af met Martiens de Jager (Jnr) en kollega - Willie van der Bergh van Hyper Slaghuis wat vir ons wys hoe om blouwildebees-steak (biefstuk) en 'n al te lekker wildspastei te maak. Ons kan seker begin met Stap 1: "Kry jou geweer" maar ons vertrou dat ervare jagters darem al by hierdie stap verby is. Dus begin ons soos gewoonlik in die kombuis...

Ai, wat is nou lekkerder as die bosveld se koue wintersaande om die braaivleisvuur met laataandstories en plek-plek skaterlag wat so tonekrul-lekker is dat 'n mens lank na inkruiptyd nog met 'n glimlag op jou koue wange wakker lê? Ja, die jagveld en mense se gelatenheid om die braaivuur het altyd sy bekoring - waar 'n mens ook al so gelukkig is om 'n jagvakansie te geniet... Maar vir baie van ons is dit nie so eenvoudig om die roer, die warmgoed, stewels en die bakkie te pak en jagplaas toe weg te breek nie. Deesdae is die huishoudelike begroting 'n faktor waarmee daar rekening gehou moet word en daarom dat diegene van ons met volbloed-jagters in die familie maar al te dankbaar is wanneer neef, oom of tante met 'n stewige pakkie wildsvleis (of twee) teen die voordeur aanklop.

Nouja, 'n pakkie vleis op sy tyd het ook sy voordele en vir mense wat nie te handig met die slagtersmes is nie, is iets soos wildswors stop dalk die naaste wat hulle ooit aan die jagplaasondervinding sal kom...

Ons weet daar is baie gelukkige mense wat hierdie winter die jagveld gaan opsoek - ons sal nog vir die volgende 'n maand of twee oor heerlike wildsresepte gesels. Vir die ander wat dalk darem nog 'n stukkie wild in die vrieskas het, spog ons vandeesweek met 'n al te lekker wild-boereworsresep waarmee jy jou vriendekring by die volgende braai kan beïndruk.
Madelein Cloete van Rustenburg se Professional Cooking Academy en haar regterhand, Lizelle Hattingh van Jakkalsdrift-slaghuis ('n privaatslaghuis wat wildvleis en karkasse vir letterlik dosyne jagters verwerk), het vir ons hierdie maklike en heerlike worsresep saamgestel.

Nouja, vir seker die meeste gewone Suid-Afrikaners beteken die einde van die winter dat ‘n ou maar die jaggeweer ‘n lagie of twee lekker dik olie smeer en tot aanstaande winter in die kluis wegbêre. Dit is nou die mense wat nie so gelukkig is om ‘n oupa, ‘n oom of ‘n pa te hê wat met ‘n toegespande wildplaas in die verre ou Noord-Transvaal (Limpopo) of dalk die Vrystaat kan spog nie en vir wie ‘n “wildsboudjie”as ons dit so kan noem na al die jare nog steeds ‘n groot bederf en verrassing gebly het.

Vir die gewone man sal ‘n lekker sappige wildsvleisie oor die vuur of in ma se gunstelingpastei ongetwyfeld herinneringe oor die jongste jaguitstappie in die bosveld uit die pot/oond tower. Maar soms is selfs die wat van ons nie eers iemand met ‘n oop plaas in die familie- of vriendekring het nie, tog ook gelukkig. Ja, ons lesers wat verlede week se “kook” kan onthou, sal weet dat ons hierdie week vir ‘n spesiale bederfie by die tafel van Piet en Martie Els en die “kinders” Carl en Giselle Nicholson van Biki-bini-bos-gasteplaas aansit en met ‘n “bek-wat-water” (sou Pieter Pieterse ongetwyfeld gesê het) toekyk hoe Carl vir ons ‘n wildsfillet in ‘n pikante sousie aanslaan.

By Biki-bini-bos is die wild taamlik volop en al die ge”wild”ste boksoorte word gereeld gesien. Baie spesiaal is ‘n lapa-uitkykpunt vanwaar ‘n mens jou oor etenstyd kan verlustig in dosyne “mak” koedoes en waterbokke wat vroegoggend en laatmiddag ook ‘n lekker eetdingetjie kom soek waarmee Piet hulle bederf. Ons is so naby aan die pragtige diere dat ons versigtig moet kou en nie die lippe na ‘n slukkie van Carl se wyn moet klap nie, anders gaan ons die bokke verwilder. (Ja, natuurlik het ons watertand gesmul…)

Ons reeks oor "wildkosresepte" waarmee ons Rustenburgers in hierdie winterseisoen warm probeer hou, staan nou tweede week se kant toe. Vandeesweek - sommer so met die afskopslag - begin ons op 'n hoë noot! Charlotte Grobler, haar dogter Ilze Grobler en Charlotte se tweelingsus Louise Nell staan op die vooraand om 'n splinternuwe restaurant te begin en maak vir ons 'n koedoenek-wildspastei as 'n voorsmakie om vir ons te wys wat mense binne enkele weke onder meer by "Proviant Restaurant" kan verwag. Tradisionele boerekos gaan ook hoog bo-aan die spyskaart by Proviant verskyn - so wees op die uitkyk vir advertensies en meer inligting wat binnekort in Rustenburg Herald gaan verskyn.
Die driemanskap maak hierdie baie lekker wildspastei soos soos volg: