GEMSBOK-GROBLERSHOOP: Die Hooggeregshof in Kimberly het die !Kheis-munisipaliteit verplig om agterstallige salarisse te betaal, na ‘n regsgeding deur die Suid-Afrikaanse Munisipale Werkers-unie.
!Kheis Munisipaliteit is saam met die NK Premierskantoor en die Nasionale Departement van Samewerkende Regering en Tradisionele Sake, deur die Suid-Afrikaanse Munisipale Werkers-unie (SAMWU), hof toe gesleep.
Die uitspraak, wat onlangs gelewer is, het die munisipaliteit gelas om “onmiddellik die salarisse van die lede van die aansoeker vir Fe-bruarie 2025 en Maart 2025 te betaal en om voort te gaan om die salarisse van die lede van die aansoeker te betaal soos dit verskuldig raak”.
In die beslissing het die regter verklaar dat “hierdie ongelukkige sage” ‘n “munisipa-liteit betrek wat, soos soveel ander in ons land, in finansiële nood is”.
Die hofaansoek, wat deur die LUR in die Noord-Kaap teengestaan is, het verklaar dat SAMWU in sy kennisgewing van indiening beweer het, dat “die Munisipaliteit in ernstige en volgehoue wesenlike verbreking van sy verpligtinge was - om basiese dienste te lewer en sy finansiële verpligtinge na te kom, as gevolg van ‘n krisis in sy finansiële sake”.
Dit het ook gesê dat !Kheis ‘n “krisis in sy finansiële sake” ervaar.
SAMWU wou ook hê, dat die Munisipaliteit onder die regeringsekwivalent van sakeredding ge-plaas word en versoek dat die Departement “’n herstelplan implementeer wat daarop gemik is om die Munisipaliteit se vermoë te verseker, om sy verpligtinge, om basiese dienste te lewer, na te kom”.
Die A-G se jongste ouditverslag oor die Noord-Kaap, met betrekking tot die Wet op Openbare Finansiële Bestuur, het bevind dat daar ‘n verbete-ring in oudit uitkomste was, hoewel dit “Geen vordering” gemaak het met die “verbetering van die betroubaarheid en bruikbaarheid van sy jaarlikse prestasieverslag nie”.
Daar was ook “geen verbetering in die gehalte van prestasieverslae wat vir oudit ingedien is nie”, terwyl daar ook “verhoogde vlakke van ongemagtigde, onreëlmatige, sowel as vrugtelose en verkwistende uitgawes” was.
Die verslag noem nie spesifiek die ! Kheis-munisipaliteit.
Na die publikasie van die A-G se verslag het die Premier van die Noord-Kaap, dr. Zamani Saul, die uitkomste verwelkom en gesê dat die “ouditresultate ‘n beduidende verbetering in die provinsie se ouditmenings vir verskeie regeringsdepartemente en entiteite vir die ouditsiklus toon”. Hy het opgemerk dat die agt skoon oudits “die hoogste aantal tot dusver aangeteken” was.
!Kheis is in 2023 deur die Minister van Finansies, Enoch Godongwana, genoem en beskaam - omdat hy maande lank nie salarisse betaal het nie. Verlede jaar het die A-G se kantoor aangedui dat die Munisipaliteit, gebaseer op sy jongste oudit uitkomste vanaf Maart, die afgelope vyf jaar ontkende oudits ontvang het – ‘n kommerwekkende posisie.
