GEMSBOK-UPINGTON: Die skuldigbevinding en vonnisoplegging van Elvis Bongani Sikepe (41) en Thomas Christopher Lebitsa (21) deur die Hooggeregshof, vir die wrede moord op die 14-jarige Cashwin Theo Diteho twee jaar gelede, is deur die Upingtonse gemeenskap verwelkom.
Isaac Vywers (21), die derde beskuldigde, is vrygespreek nadat die hof bevind het dat hy deur Sikepe gedwing en geviktimiseer is.
Op 1 Augustus 2023 het Sikepe ontdek dat dagga wat hy verkoop het, vermis geraak het.
Gedryf deur woede, het hy Lebitsa se hulp ingeroep om na die skuldiges te soek.
Hul soektog het hulle gelei na die huis van die 14-jarige Diteho, wat aan die slaap was toe die beskuldigde hom met geweld verwyder het - ten spyte van sy ma se desperate pleidooie.
Die seun is in ‘n voertuig saam met die drie beskuldigdes gedwing. Onderweg het Sikepe vir Lebitsa opdrag gegee om paraffien te koop.
Die groep het toe na die buitewyke van Upington gery, waar Sikepe die kind ondervra het, ‘n tou om sy nek vasgemaak het en hom uiteindelik met paraffien natgegooi het.
In ‘n skokkende vertoning van wreedheid het Sikepe vir Vywers, deur hom ook met verbranding te dreig, gedwing om die slagoffer aan die brand te steek.
Die tiener is in vlamme verswelg en het 80% brandwonde opgedoen.
In plaas daarvan om verantwoordelikheid te neem, het Sikepe valslik aan hospitaalpersoneel beweer dat die seun selfmoord probeer pleeg het.
Ten spyte van mediese ingryping het Diteho op 2 Augustus 2023 aan sy beserings beswyk.
Forensiese bewyse het later tekens van verwurging en marteling aan die lig gebring.
Danksy die vinnige ondersoek deur die Suid-Afrikaanse Polisiediens is al drie beskuldigdes dieselfde dag in hegtenis geneem.
Sikepe is borgtog geweier en het dwarsdeur die verhoor in aanhouding gebly. Advokaat Jaques Rosenberg, vir die Staat, het dwingende bewyse van die voorbedagte aard van die misdaad aangevoer, insluitend Sikepe se doelbewuste soektog na paraffien.
Die vervolging het ook die magsmisbruik deur Sikepe, ‘n ouer man en brandweerman, oor sy jonger medebeskuldigde uitgelig.
Die hof het ook slagoffer-impakverklarings aangehoor, gefasiliteer deur die NVG se hofvoorbereidingsbeampte, Ashley Groenewald, wat die verwoestende tol op die slagoffer se familie uiteengesit het.
Sy ouma is gedwing om weens trauma uit die werk te bedank, terwyl sy moeder steeds met ondraaglike skuldgevoelens en hartseer saamleef.
Briewe van die seun se skoolmaats is ook in die rekord voorgelees, wat die breër gemeenskap se pyn weerspieël.
Ter versagting het die verdediging aangevoer dat Sikepe ‘n pa van drie en broodwinner was, terwyl Lebitsa slegs 19 was ten tye van die misdaad sonder vorige veroordelings.
Die staat het egter suksesvol aangevoer dat die misdaad gruwelik, wreed en vooraf beplan was.
Die hof het bevind dat Sikepe die aanstigter en leier was en sy gesag misbruik het om die jonger beskuldigde te manipuleer.
Die oortreding is uitgevoer met volle bewustheid van die gevolge daarvan.
Die Hooggeregshof het Sikepe tot 6 jaar vir ontvoering en 25 jaar vir moord gevonnis, wat gelyktydig uitgedien sou word, wat tot ‘n effektiewe 25 jaar gevangenisstraf gelei het. Lebitsa het 10 jaar vir moord ontvang.
